Schaduwen niet slim genoemd

door Marc Konijn

DEN HAAG | Het incident rond het inschakelen van een detectivebureau om bewoners in Ypenburg te schaduwen kan nog politieke gevolgen hebben. De opdrachtgever van de detectives, het projectbureau Ypenburg, moet namelijk worden beschouwd als een ambtelijke organisatie.

Dan is de wethouder uiteindelijk verantwoordelijk voor alles wat het projectbureau onderneemt. Dat stellen juridische deskundigen in het gemeenterecht van de universiteiten in Leiden en Rotterdam. Gisteren meldde deze krant dat het projectbureau Ypenburg het particuliere recherchebureau Hoffmann had ingeschakeld om de gebroeders Van der Helm te schaduwen. De detectives hebben de broers in september vijf dagen lang in de gaten gehouden. Zij hebben gepost op de Middelweg, een controle uitgevoerd bij de bedrijven en foto's en video-opnamen van de broers gemaakt. De particuliere rechercheurs moesten onderzoeken of de gebroeders Van der Helm zich schuldig maakten aan het frustreren van de bouw van een wijk. Wethouder R. Smits (CDA, nieuwe wijken) kan zich niet verschuilen achter het projectbureau, stelt universitair docent staats- en bestuursrecht M. de Voogd van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Het projectbureau is volgens De Voogd niets meer dan een ambtelijke organisatie waarvoor de wethouder verantwoordelijk is. Het projectbureau dient zich dus 'des overheids' te gedragen. "Vanuit die invalshoek vraag ik me af of het verstandig is een detectivebureau in te huren. Een burger mag opkomen voor zijn rechten. Als hij daarbij over de schreef gaat, is dat een zaak van de politie." Ook prof. W.J.M. Engels van de Universiteit van Leiden zegt bedenkingen te hebben. "Het is buitengewoon merkwaardig dat een bestuurlijk orgaan detectives inhuurt. Van dat soort praktijken heb ik nog niet eerder gehoord. Als de wethouder de opdracht heeft gegeven, heeft hij een probleem. Maar die heeft hij ook, als het projectbureau op eigen houtje heeft gehandeld. Dat is nog veel erger, want dat betekent dat de ambtenaren de baas zijn." Volgens een woordvoerder van Smits ging het om een opdracht om een plek te schaduwen, niet om het volgen van een persoon.